بارداری خارج از رحم زمانی رخ می‌دهد كه تخمك بارور شده خارج از رحم، در مكانی دیگر درون شكم زن شروع به رشد می‌كند. این نوع بارداری می‌تواند باعث خونریزی مرگبار شود و باید كه بلافاصله به آن رسیدگی پزشكی شود. در بارداری طبیعی تخمك در لوله فالوپ بارور می‌شود. سپس از لوله می‌گذرد و داخل رحم فرود می‌آید و آنجا شروع به رشد می‌كند. ولی در بارداری خارج از رحم تخمك به رحم نمی‌رسد؛ معمولاً داخل لوله فالوپ گیر می‌كند حال یا به دلیل وجود مشكلی در لوله یا تخمك.
گاهی تخمك بارور شده در تخمدان، دهانه رحم یا جایی دیگر از شكم جاگیر می‌شود.
در بیش از ٩٠ درصد از موارد، تخمك در یكی از لوله‌های رحم (لوله‌های فالوپ) بارور می‌شود كه به آن بارداری لوله‌ای می‌گویند.
نشانه‌ها و علائم بارداری خارج از رحم
در اكثر مواقع، بارداری خارج از رحم در هفته‌های اول بارداری رخ می‌دهد. ممكن است شما اصلاً متوجه نشوید كه باردار هستید و مشكلی را تجربه نکنید. نشانه‌های اولیه بارداری خارج از رحم عبارتند از:
• خونریزی خفیف واژینال و درد لگنی
• معده بهم ریخته و استفراغ
• گرفتگی‌های تیز و سوزنده در ناحیه شكم
• درد در یك طرف از بدن
• سرگیجه یا ضعف
• درد در ناحیه كتف، گردن یا مقعد
بارداری خارج از رحم می‌تواند باعث تركیدن یا پارگی لوله رحم شود. علائم اورژانسی عبارتند از درد شدید همراه با، یا بدون خونریزی. در صورت داشتن خونریزی شدید همراه با منگی، غش كردن، یا درد كتف، و یا در صورت داشتن درد شدید در شكم بخصوص در یك طرف فوراً با پزشك خود تماس بگیرید.
علائم بارداری خارج از رحم
گاهی هیچ علائم خاصی در اوایل بارداری خارج از رحم وجود ندارند. علائم شما ممكن است بسیار شبیه به بارداری طبیعی باشند. ممكن است پریود نشوید، احساس ناراحتی در ناحیه شكم و درد در ناحیه سینه داشته باشید. تنها نیمی از زنانی كه دچار بارداری خارج از رحم می‌شوند هر سه نشانه یعنی پریود نشدن، خونریزی و درد شكم را تجربه می‌كنند.
دیگر علائم رایج بارداری خارج از رحم عبارتند از:
• تهوع و استفراغ همراه با درد
• گرفتگی‌های تیز و سوزنده در شكم
• درد در یك طرف از بدن
• سرگیجه یا ضعف
• درد در ناحیه كتف، گردن یا مقعد
هنگام بارداری خارج از رحم چه زمانی باید با اورژانس (115) تماس گرفت
بارداری خارج از رحم ممكن است باعث پارگی لوله فالوپ شود. چنانچه این اتفاق بیفتد دچار درد شدید و خونریزی سنگین می‌شوید و بلافاصله باید مراقبت پزشكی دریافت كنید. برخی از نشانه‌های احتمالی این اتفاق عبارتند از
• وجود درد در مقعد و یا حس شدید مدفوع كردن ممكن است به این معنا باشد كه از داخل دچار خونریزی شده اید.
• درد در ناحیه كتف نیز ممكن است یك امر اورژانسی تلقی شود. هرچند ممكن است نامربوط به بارداری به نظر آید ولی چنانچه یكی از لوله‌های فالوپ بتركد این احتمال وجود دارد که خون در نزدیكی دیافراگم جمع شود و عصب‌هایی كه به شانه ختم می شوند را متورم كند.
• چنانچه درد شما شدید، تیز و ناگهانی است یا اگر احساس منگی و سرگیجه دارید یا اگر غش كردید فوراً با اورژانس (115) تماس بگیرید. این‌ها همه ممكن است نشانه‌های آغاز شوك باشد.
دلایل و عوامل خطر بارداری خارج از رحم
شاید هیچوقت متوجه نشوید كه چرا دچار بارداری خارج از رحم شده‌اید. یك علت می‌تواند لوله فالوپ آسیب دیده باشد. ممكن است مانع رسیدن تخمك بارور شده به رحم شود. موارد زیر احتمال ابتلا به بارداری خارج از رحم را افزایش می‌دهد:
• ابتلا به بیماری التهابی لگن (PID)
• سیگار كشیدن
• بالای ٣٥ سال سن داشتن
• ابتلا به عفونت مقاربتی
• وجود جای زخم باقی مانده ناشی از جراحی لگنی
• داشتن سابقه بارداری خارج از رحم
• اقدام به بستن لوله‌های رحم یا باز كردن آن‌ها
• استفاده از داروهای باروری
• سابقه اقدامات درمان ناباروری مانند لقاح مصنوعی (IVF)
همچنین، این امكان وجود دارد كه بارداری خارج از رحم در اثر باردار شدن در حین استفاده از آیودی (یک شیوه پیشگیری) رخ دهد.
تشخیص بارداری خارج از رحم
پزشك شما احتمالاً با گرفتن یك آزمایش بارداری و انجام معاینه لگنی این موضوع را تشخیص می‌دهد. ممكن است یك سونوگرافی نیز جهت دیدن رحم و لوله‌های فالوپ تجویز كند.
درمان بارداری خارج از رحم
به علت اینكه امكان زنده ماندن تخمك بارور شده خارج از رحم وجود ندارد، پزشك باید آن را بیرون آورد تا از بروز مشكلات حاد پزشكی جلوگیری كند. پزشکان از یکی از این دو روش استفاده می‌كنند: دارو یا جراحی.
دارو. چنانچه لوله فالوپ شما پاره نشده و همان ابتدای بارداری هستید، پزشكتان می‌تواند یك تزریق متوتركسات انجام دهد؛ این كار جلوی رشد سلول‌ها را می‌گیرد. بدن شما آن را جذب خواهد کرد.
جراحی. در دیگر موارد نیاز به جراحی است. رایج ترین نوع جراحی لاپاراسكوپی است. پزشك شما برش‌های بسیار كوچك در قسمت پایین شكم شما ایجاد می‌كند و یك لوله نازك و انعطاف پذیر به نام لاپاراسكوپ را درون آن فرو می‌كند تا به این وسیله بارداری خارج از رحم را در آورد. چنانچه لوله رحم شما آسیب دیده باشد، باید آن را نیز بر دارند. اگر خونریزی شما زیاد باشد و یا پزشك شما احتمال دهد كه لوله فالوپ پاره شده است به جراحی اورژانسی با برش بزرگتر نیاز خواهید داشت. به این نوع جراحی لاپاراتومی (جراحی باز) می‌گویند.
اقدامات بعد از تجربه بارداری خارج از رحم
ممكن است از این پس داشتن یك بارداری طبیعی مشكل باشد. سعی كنید با یك متخصص نازایی مشورت كنید، بخصوص اگر یك لوله فالوپ خود را از دست داده‌اید.
با پزشك خود راجع به مدت زمانی كه باید برای اقدام به بارداری مجدد منتظر بمانید صحبت كنید. بعضی از متخصصان توصیه می‌كنند كه به بدن خود حداقل سه ماه فرصت دهید تا التیام یابد.
چنانچه دوباره باردار شدید، از آنجایی كه سابقه یك بارداری خارج از رحم احتمال بروز دیگری را افزایش می‌دهد، حواستان به بدنتان باشد؛ تا اینكه پزشك شما اطمینان یابد كه جنین در جای درست در حال رشد است.
منبع
منبع این مطلب، وبسایت معتبر پزشکی WebMD.com می‌باشد.
مامانیا یک راهنمای جامع بارداریه که با اون می‌تونید با عوارض و نشانه‌های مختلف بارداری آشنا بشید و یاد بگیرین برای هر کدوم از این حالت‌ها چه راهکارهای علمی وجود دارن.